Rezerwat Cisy w Górach Bardzkich
- Szukajcie w lesie ciemnozielonych cisów z czerwonymi kuleczkami wśród igieł,
- Zaparkujecie spokojnie we wsi Brzeźnica lub przy wejściu na trasę, obok przedszkola Sióstr Jadwiżanek w Brzeźnicy,
- Rezerwat zdecydowanie nie jest przyjazny odwiedzającym – ale o tym poniżej.
Przyroda Gór Bardzkich
Leżące w Sudetach Środkowych Góry Bardzkie to wyjątkowy zakątek pełen historycznych zagadek i przyrodniczych skarbów. Lasy, które dominują w krajobrazie, kryją bogactwo gatunków roślin i zwierząt. To miejsce, gdzie można napotkać pierwotne fragmenty lasów mieszanych, będących pozostałością po dawnej Puszczy Sudeckiej. Góry te są również znane z przełomowych dolin, jak przełom Nysy Kłodzkiej oraz licznych potoków, które kształtują krajobraz. W tutejszych lasach można spotkać zarówno pospolite buki i dęby, jak i rzadkie gatunki, takie jak cis pospolity, który w rezerwacie Cisy tworzy największe na Dolnym Śląsku skupisko. W podszycie lasów rosną wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity i suchodrzew.
Fauna Gór Bardzkich jest równie bogata. Spotkać tu można jelenie, sarny, dziki, a także muflony, które zostały introdukowane i na stałe wpisały się w lokalny ekosystem. Szczególnym skarbem tych terenów jest salamandra plamista – chroniony płaz, który ma tu jedną z największych ostoi w Sudetach. W rzekach i strumieniach żyją pstrągi górskie, a w lasach gniazdują rzadkie gatunki ptaków, takie jak myszołów czy dzięcioł czarny.
Pod względem geologicznym Góry Bardzkie są niezwykle interesujące. Stanowią fragment struktury bardzkiej, której podłoże składa się ze skał metamorficznych i magmowych. Przeważają tu szarogłazy, łupki ilaste, zlepieńce. Zbocza gór są często strome, miejscami bardzo strome. Występują tu także dolinki potoków, które formują wąwozy o wilgotnym i chłodnym mikroklimacie, sprzyjającym rozwojowi mchów, wątrobowców i paproci.
Jak wyglądają Cisy?
Pod względem przyrodniczym Rezerwat Cisy mógłby być perełką na mapie Gór Bystrzyckich. A czy tak jest?
Rezerwat przyrody Cisy jest miejscem o niezwykłej wartości przyrodniczej. Leży na północno-zachodnich zboczach Brzeźnickiej Góry. Rezerwat został utworzony w 1954 r, ma na celu ochronę największego na Dolnym Śląsku skupiska cisa pospolitego. Te wiekowe drzewa, osiągające nawet 15 m wysokości, są prawdziwym pomnikiem przyrody. Charakteryzuje się gęstą, ciemnozieloną koroną i miękkimi, płaskimi igłami. Jego drewno jest bardzo twarde i trwałe, a owoce, zwane osnówkami, mają intensywnie czerwoną barwę i są lekko błyszczące – jak korale. Cis rośnie wolno, ale może żyć wiele setek lat, przez co często jest symbolem trwałości i siły. Cis pospolity, niegdyś powszechny w polskich lasach, jest dziś gatunkiem rzadkim i chronionym. Oprócz cisów w rezerwacie można spotkać salamandrę plamistą, która ma tu jedną z większych ostoi w Sudetach. Tereny objęte ochroną rezerwatu dają gwarancję pięknej, dzikiej i nienaruszonej przyrody. Przynajmniej powinny…
Brzeźnicka Góra
Naszą wędrówkę zaczęliśmy w malutkiej miejscowości Brzeźnica, której górna część leży u stóp Brzeźnickiej Góry. Ta niewysoka góra, osiągająca 525 m n.p.m., zachwyca nie tylko widokami, ale także bogactwem przyrodniczym. Jej stoki, porośnięte lasami mieszanymi, są domem dla licznych gatunków roślin, w tym niezwykle rzadkiego cisa pospolitego. To właśnie tutaj, w zakątkach Brzeźnickiej Góry, kryje się rezerwat przyrody, stanowiący idealne miejsce dla miłośników natury. Nasza trasa prowadziła Przełęczą Cisową, która oddziela Brzeźnicką Górę od wzniesienia o wdzięcznej nazwie Leszek. Trasa powadziła początkowo szutrem, aby po chwili wejść w gęsty las. W lesie ścieżka szybko się skończyła, a przez zarośla coraz trudniej było się przedzierać. Poza tym – byliśmy w rezerwacie, gdzie powinno chodzić się tylko po wyznaczonych ścieżkach. Wycofaliśmy się i próbowaliśmy z innej strony, ale sytuacja powtarzała się za każdym razem – ścieżka się urywała i wracaliśmy do punktu wyjścia.
Moje doczucia
Wędrówka do Rezerwatu Cisy i próby dotarcia do jego serca były ciekawą przygodą, ale nie każdemu mogę ją polecić. Dlaczego?
Przede wszystkim w rezerwacie brakuje odpowiedniej infrastruktury – brak oznaczeń szlaków i przygotowanych ścieżek sprawia, że poruszanie się po tym terenie jest trudne i mało przyjazne dla turystów. Wygląda na to, że odwiedzający nie są tu mile widziani.
Nie udało mi się dotrzeć do wielkich, wiekowych cisów, które tak bardzo chciałam zobaczyć. Paradoksalnie, kilka tych pięknych drzew odkryłam… przy przedszkolu, tuż obok miejsca, gdzie rozpoczęliśmy naszą wędrówkę.
