Miedzianka, Miedziana Góra – spacer historyczny.
- Poziom trudności: łatwa. Trasa w formie pętli.
- Czas trwania: ok. 1 h, dystans ok. 2,5 km.
- Trasa dostępna dla wózków, a także dla małych dzieci.
- Rower – tak.
- Pies – tak.
Tajemnicze Rudawy Janowickie
Rudawy Janowickie kryją wiele tajemnic. Ten duży obszar to nie tylko górskie szczyty, doliny, szlaki i trasy. Rudawy to także sieć mniejszych i większych miast, miasteczek, wsi i miejscowości. Część z nich działa i rozwija się dobrze – Janowice Wielkie, Ciechanów, a nawet Bukowiec. Część zmaga się z własną historią znikania, próbując wskrzesić dawną świetność wbrew przeciwnościom.
Miedzianka
Taką znikniętą miejscowością jest Miedzianka. Miedzianka – (niem. Kupfenberg) obecnie ma status wsi, leży w Rudawach Janowickich w Sudetach Zachodnich, na północno-wschodnich zboczach Miedzianej Góry. Przez wiele wieków swojej historii Miedzianka miała status miejski, dopiero w okresie po drugiej wojnie światowej została uznana za nieistniejącą, a pojedyncze zabudowania zostały z nadanymi prawami wiejskimi.
Miedzianka to miasto, które górnictwu i wydobyciu zawdzięcza swój rozwój i upadek. Wszystko, co dobre i złe wydarzyło się przez wydobycie rud miedzi, srebra, cynku i uranu.
Obecnie Miedzianka leży na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego, w otoczeniu pół, łąk i nieużytków, które tworzą niezwykły i malowniczy krajobraz.
Dzisiaj w Miedziance nie zostało nic po dawnej świetności miasteczka. Jedynie tablice informacyjne przypominają jeszcze, że kiedyś było to tętniące życiem miasto. Stojąc na skrzyżowaniu w pobliżu kościoła trudno uwierzyć, że kiedyś w tym miejscu był rynek, że działały tu kawiarnie, stały przepiękne kamienice… Miedzianka była jednym z najpiękniejszych Dolnośląskich miast.
Historia Miedzianki
Wyobraźcie sobie, że pierwsze wzmianki o Miedziance pochodzą z XIV w. Już wtedy była to miejscowość mocno związana z wydobyciem występujących tu rud srebra. W XV wieku uruchomiono w Miedziance browar, od XVI w. działało tu prawie dwie setki szybów górniczych i sztolni. Miedzianka miała wtedy status miasta górniczego. Co prawda wojna 30-letnia i zaraza skutecznie zahamowały rozwój miasta, które jednak odbiło się raz jeszcze dzięki swoim mieszkańcom i ich pozagórniczej działalności. Kolejny boom górniczy miał miejsce na przełomie XVII i XVIII w. kiedy to zaczęto drążyć nowe chodniki kopalniane i eksploatować złoża na dużą skalę. W tym czasie równie mocno eksploatowane złoża miedzi i kobaltu.
Jednak nic nie trwa wiecznie. W początkach XIX w. złoża zaczęły się wyczerpywać. Ostatni szyb zamknięto w 1925 r.
Miejscowość zaczęła funkcjonować jako kolonia turystyczno – wypoczynkowa jak nieodległe Karpniki. Stała się celem turystów z Prus, a jej popularności dostarczał także prężnie działający browar.
Po II Wojnie w wyniku zmian terytorialnych Miedzianka otrzymała swoją polską nazwę, została także uznana za wieś. Wielkim nieszczęściem dla miejscowości i jej mieszkańców w tamtych czasach okazały się odkryte złoża uranu. Powstał zakład Kowarskie Kopalnie, funkcjonujący także pod kryptonimem R1 gdzie toczyło się ukrywane wydobycie promieniotwórczego uranu. Grabieżcze wydobycie, a także jednoczesne zaniedbania na polu utrzymania miejscowości skutkowały jej całkowitą degradacją. Wiele osób straciło zdrowie i życie przy wydobyciu uranu. Prawdopodobnie, aby uniknąć odpowiedzialności za przestępczy charakter eksploatacji złóż uranu podjęto decyzję o całkowitej likwidacji miasta. W 1967 r. wysadzony został kościół ewangelicki, jednocześnie wprowadzono zakaz remontu domów, a ostatecznie wyburzono pozostałe budynki. Ludność Miedzianki została wysiedlona do pobliskiej Jeleniej Góry.
Zachował się XIX wieczny kościół św. Jana Chrzciciela, a także budynki gospody oraz kilka domów.
Miedziana Góra – trasa
Moja opowieść nawet w niewielkim stopniu nie odda historii Miedzianki. Dlatego gorąco zachęcam Was do przeczytania fantastycznej książki Filipa Springera „Miedzianka. Historia znikania”.
Poznając Rudawy Janowickie, nie mogliśmy przejść obojętnie obok takiej historii. Nie mogło zabraknąć u nas wzmianki o Miedziance.
Przy okazji wizyty Miedziance nie odmówiliśmy sobie spaceru wokół Miedzianej Góry, której szczyt zaliczany jest do odznaki Miłośnika Rudaw Janowickich.
Nie jest to standardowa górska wycieczka, nie ma tu oznaczeń szlaku PTTK. Ale trasa jest na tyle piękna i przyjemna, że polecamy Wam ją przy okazji wizyty w niezwykle popularnym Browarze Miedzianka.
Samochód bez problemu zaparkujecie na poboczu lub, jak my, przy polnej drodze w okolicach starej szkoły w Miedziance. Po drodze miniecie budynek Starej Szkoły, gdzie mieści się obecnie hostel. Jeżeli szukacie niebanalnego pomysłu na nocleg w sercu Rudaw – traficie idealnie.
Drogą polna przejdziecie dalej, obok księgarni – galerii — pracowni „Szyb Miedzianka” gdzie możecie kupić świetne i oryginalne pamiątki, książki i mapy. Sam projekt budynku również zasługuje na uwagę.
Po lewej stronie będą widoczne pozostałości starego cmentarza ewangelickiego, częściowo zniszczonego.
Droga polna będzie Was sama prowadziła, nie trzeba nawet spoglądać na mapę, może jedynie, żeby upewnić się gdzie jest szczyt Góry Miedzianej. Cała pętla jest niedługa – to zaledwie 2,5 km spaceru wśród rudawskich pól i łąk. Niemniej nie będziecie zawiedzeni. Czekają tu na Was przepiękne widoki, szerokie panoramy, szum wiatru, a wiosną obezwładniająca zieleń.
Nie zapomnijcie przejść się po Miedziance, zobaczcie kościół, dojdźcie do budynków Browaru. A nagrodą niech będzie doskonałe, warzone na miejscu, w Browarze Miedzianka, piwko!!!
Poniżej mapa wycieczki autorstwa Basi i Wojtka, którym bardzo dziękujemy!