Najstarsza wieża Bismarcka jest na Jańskiej Górze
- Jest to najstarsza z 240 wież Bismarcka, które zostały wybudowane aby uczcić pamięć Ottona von Bismarcka,
- Część wież widokowych wybudowana została w ramach oficjalnego konkursu,
- Na szczycie wież klika razy do roku miał zapłonąć ogień na cześć Bismarcka (w rocznicę urodzin i śmierci kanclerza), a także z okazji innych uroczystości,
- Wieża niestety nie nadaje się do zwiedzania, jej stan techniczny jest zły.
Wieże Bismarcka
Jest to nazwa odnosząca się do szeregu budowli wzniesionych na cześć niemieckiego kanclerza Ottona von Bismarcka. Budowane w latach 1869-1934, te proste, ale imponujące konstrukcje miały formę wież lub kolumn i symbolizowały niemiecką dumę narodową. Pierwsza z wież Bismarcka powstała na Dolnym Śląsku, a ostatnia w Polanowie. Łącznie na całym świecie wzniesiono 240 takich konstrukcji, z czego 174 nadal istnieją w różnych krajach, takich jak Niemcy, Francja, Czechy, Polska, Rosja, Austria, Kamerun, Tanzania i Chile. Pozostałe, w tym niektóre w Danii i Papui-Nowej Gwinei, nie przetrwały do naszych czasów.
W 1899 roku niemiecki Związek Studentów zorganizował konkurs na projekt wieży Bismarcka, który wygrał drezdeński architekt Wilhelm Kreis swoją pracą „Zmierzch Bogów”. Jego projekt charakteryzował się wielostopniową podstawą, czterema kolumnami i nadbudową w postaci misy ogniowej. W Polsce po wojnie zachowała się jedna taka wieża na Wieżycy w Masywie Ślęży.
Na wieżach Bismarcka kilkakrotnie w roku rozpalano ogień ku czci kanclerza, zwłaszcza w dni jego urodzin, śmierci i innych świąt. Ten zwyczaj, choć w stanie szczątkowym, przetrwał do dziś w Niemczech. W Polsce do dzisiaj zachowało się 17 z pierwotnych 40 pewnych lub prawdopodobnych wież Bismarcka. Niektóre z nich zostały odnowione i są dostępne dla turystów jako wieże widokowe jak np. wieża na Wielkiej Sowie.
Dlaczego wieża na Jańskiej Górze jest wyjątkowa
Wieża Bismarcka na Jańskiej Górze, położona w gminie Jordanów Śląski, jest najstarszą wieżą Bismarcka w Polsce. Wieża zbudowana została w 1869 roku przez Friedricha Schrötera, właściciela majątku w Sokolnikach. Pierwotnie wieża stanowiła imponujący punkt nie tylko widokowy na Wzgórzach Łagiewnickich. Obecnie, mimo iż pozostaje w stanie ruiny i otoczona jest płotem z siatki, wieża wciąż przyciąga uwagę turystów. Wejście do środka, choć wielokrotnie zamurowane, ciągle jest ponownie otwierane, umożliwiając wejście do środka. Wnętrze wieży, choć zniszczone, kryje w sobie historię i przyciąga wielu śmiałków zwiedzania obecnych ruin. Dookoła wieży można zauważyć również pozostałości innych budowli.
Jak dojść do wieży na Jańskiej Górze
Do wieży prowadzi nieoficjalny, łatwy szlak o długości około 1 kilometra. My zaparkowaliśmy samochód na końcu niewielkiej wsi Janówek. Kierujcie się na Jordanów Śląski, gdzie trzeba skręcić z głównej drogi na Janówek (50.846924, 16.830667). Samochód zostawiliśmy przy tabliczce z oznaczeniem Ślężańskiego Parku Krajobrazowego. Dlatego także włączam opis tej trasy do Masywu Ślęży, mimo że Jańska Góra znajduje się na terenie pasma Wzgórz Łagiewnickich. Szliśmy zwykłą, polną drogą. Gdyby nie przestrzeń i widoki można byłoby powiedzieć – nuda. Ale, okazuje się, że jest to znakomite miejsce na przepiękne widoki, które sięgają aż Gór Sowich.
Trzeba uważnie śledzić mapę, aby odpowiednio skręcić na Jańską Górę. Trasa nie jest w żaden sposób oznaczona, a skręt wbrew pozorom łatwo przegapić.
Droga polna zaprowadzi najpierw na Wzgórze, gdzie znajdziecie ławkę oraz kamień upamiętniający mężczyznę, który podobno lubiło to miejsce. Nie można się dziwić – widoki ze wzgórza są jeszcze lepsze!
Jańska Góra – Polna Góra
Jańska Góra, usytuowana na Wzgórzach Łagiewnickich i mierząca 255 m n.p.m., stanowi nie tylko geograficzny, ale i historyczny punkt orientacyjny w rejonie między Jordanowem Śląskim a Łagiewnikami. Geologicznie należy do masywu Gogołów-Jordanów, będąc zbudowaną głównie z serpentynitów, co ma znaczenie w kontekście jej prehistorycznego wykorzystania.
Archeolodzy odkryli, że teren Jańskiej Góry był miejscem pozyskiwania serpentynitu przez społeczności neolityczne, co wskazuje na jej dawne znaczenie jako źródła surowca do produkcji narzędzi. Świadczą o tym liczne artefakty znalezione w pobliskich wsiach. W późniejszych czasach, na szczycie Jańskiej Góry wzniesiono kamienną wieżę widokową, znaną jako wieża Bismarcka, będącą częścią sieci podobnych konstrukcji w Europie. To najstarsza wieża tego typu w Polsce, obecnie w stanie ruiny. Jańska Góra, w niektórych źródłach nazywana Polną Górą, z jej bogatą historią i unikatową geologią, pozostaje cennym miejscem zarówno dla historyków, jak i turystów.
Najstarsza Wieża Bismarcka na świecie
Jak wcześniej wspomniałam, wieża na Jańskiej Górze to najstarsza wieża Bismarcka na świecie. Mimo że widoki z wieży są ograniczone przez rosnące wokół drzewa, warto odwiedzić to miejsce ze względu na jego historyczne znaczenie i niepewny stan techniczny, który dodaje pilności odwiedzin tej wyjątkowej konstrukcji.
Wieża wymaga pilnego remontu i restauracji, w przeciwnym wypadku obróci się niebawem w ruinę. Byłaby to wielka szkoda, stracić zabytek takiej klasy.
Jeżeli macie ochotę odwiedzić to miejsce – pamiętajcie, że wejście na wieżę odbywa się na własną odpowiedzialność.
