Chopok z Demänovskiej Doliny
- Start wędrówki – płatny parking w Dolinie Demianowskiej, gdzie znajdziecie dużą bazę parkingową,
- Czas przejścia: 6-7h (pętla ok. 14 km),
- Po drodze wspaniałe krajobrazy, punkty widokowe, unikalna przyroda.
Wyprawa na Chopok (2024 m n.p.m.), drugi co do wysokości szczyt Niżnych Tatr, to jedna z najpiękniejszych tras górskich na Słowacji. Jeżeli zdecydujesz się przejść tą trasą, doświadczysz: różnorodności krajobrazów, kontaktu z unikalną przyrodą, odwiedzisz liczne punkty widokowe, poznasz elementy historii turystyki w Karpatach i współczesną infrastrukturę.
Początek trasy – Demänovská Dolina
Wędrówkę rozpoczynam żółtym szlakiem w Demänovskej Dolinie, jednej z najpiękniejszych i najbardziej znanych dolin krasowych na Słowacji. Ma około 15 km długości i tworzy północne podnóże głównego grzbietu Niżnych Tatr. Dolina powstała w wyniku działalności lodowców i wód krasowych, które przez miliony lat drążyły skały wapienne. Największą atrakcją doliny są jej jaskinie – tworzące jeden z najdłuższych systemów krasowych w Europie Środkowej (łącznie ponad 35 km odkrytych korytarzy). W Dolinie Demianowskiej zinwentaryzowano ok. 300 jaskiń krasowych.
Najsłynniejsze jaskinie w Dolinie Demianowskiej:
- Demänovská Jaskinia Wolności – odkryta w 1921 r., udostępniona turystom w 1924r., słynąca z kolorowych nacieków i podziemnych jezior,
- Demänovská Jaskinia Lodowa – znana już w średniowieczu, pierwsze wzmianki pochodzą z 1299 r., w jej wnętrzu przez cały rok utrzymuje się lód, co czyni ją wyjątkową w regionie.
Dolina leży na terenie NAPANT – Parku Narodowego Tatry Niskie na Słowacji. Do Parku należy najatrakcyjniejszy fragment Demianowski Kras i Jezioro Vrbickie (Vrbické pleso).
Z Doliną Demianowską wiążą się liczne legendy – jedna z nich mówi o skarbach ukrytych głęboko w jaskiniach przez zbójników, których dusze do dziś strzegą wejść do podziemi. Dolina jest rezerwatem przyrody – w jej lasach żyją jelenie, sarny i niedźwiedzie brunatne.
Sedlo Polana i podejście na Chopok
Wędrówka prowadzi początkowo żółtym szlakiem z Demianowskiej Doliny przez Sedlo Polany. Odcinek wiedzie przez lasy mieszane, w których dominują świerki, buki i jodły. W runie leśnym często spotkać można borówki, maliny i grzyby. W tej części trasy żyje też wiele gatunków zwierząt – jelenie, sarny, lisy. Wspinaczka staje się coraz bardziej stroma, a widoki otwierają się stopniowo, ukazując panoramę doliny.
Od Sedla Poľany szlak wyprowadza mnie w wyższe partie gór. Lasy ustępują miejsca kosodrzewinie, a wyżej rozpościerają się hale i murawy skalne . To naturalne środowisko dla kozic tatrzańskich i świstaków. Rozglądałam się na boki ale nie udało mi się dostrzec żadnego z nich.
Podejście staje się kamieniste i wymagające. Chopok jest znany z gwałtownych zmian pogody i bardzo silnych wiatrów, dlatego odpowiednie przygotowanie to podstawa. Tego dnia wiał porywisty wiatr. Czapka i wiatrówka bardzo się przydały, a panorama otwierająca się w miarę zdobywania wysokości nagradza trud wysiłku.
Historia szlaków na Chopoku
Od Sedla Polany szlak to dosłownie kamienny chodnik, z którego powstaniem związana jest ciekawa historia. Pierwsze znakowane trasy w Niżnych Tatrach powstały na przełomie XIX i XX w. Szczególnie charakterystyczne kamienne ścieżki i wzmocnienia grzbietowych dróg były wznoszone ręcznie w latach 60 XX w.. Duży udział mieli w tym studenci słowackich uczelni technicznych i turystycznych. Nazwano ich „szlakarzami” (słow. „chodnikári”). Do pracy używali oni wyłącznie łopat, czekanów oraz łomów. W trudnych warunkach transportowali materiał budowlany i układali kamienne chodniki, które do dziś służą wędrowcom. Te prace nie tylko umożliwiły bezpieczne poruszanie się po grzbiecie, ale także znacznie poprawiły komfort wędrówki na kamienistych i stromych fragmentach.
Szczyt Chopok i niezwykła panorama
Po długiej wędrówce docieram do celu mojej wyprawy. Chopok (2024 m n.p.m.) to drugi co do wysokości szczyt Niżnych Tatr (po sąsiednim Dziumbierze). Należy do centralnej części tego pasma i słynie z wyjątkowo rozległej panoramy. Jest też popularnym ośrodkiem narciarskim – na jego stokach znajduje się największy kompleks zimowy na Słowacji: Jasná Nízke Tatry, z licznymi trasami narciarskimi i nowoczesnymi kolejkami linowymi. Na szczycie działa także futurystyczny budynek Rotunda, pełniący funkcję hotelu, restauracji i punktu widokowego.
Ze szczytu roztacza się widok na szeroką część Karpat. Dostrzec można wiele pasm górskich z ich szczytami:
- w Niżnych Tatrach: Dziumbier, Deresze, Chabenec, Skalka,
- w Tatrach Zachodnich: Baraniec, Raczkowa Czuba, Kamienista,
- w Tatrach Wysokich: Krywań,
- w Wielkiej Fatrze: Ostredok,
- w Małej Fatrze: Wielki Krywań,
- w Górach Choczańskich: Wielki Chocz, Prosieczne, Łomy,
Przy dobrej widoczności dostrzec można również Babią Górę.
Kamenná chata – przystanek pod szczytem
Po nacieszeniu oczu pięknymi widokami udałam się na zasłużony posiłek. Tuż pod wierzchołkiem znajduje się Kamenná chata (Kamienka), trzecia najwyżej położona chata turystyczna na Słowacji (1985 m n.p.m.). Zbudowana z kamienia, działa przez cały rok, oferuje noclegi i ciepły posiłek. Wystój wnętrza jest nowoczesny ale z zachowaniem górskiego klimatu. Dwie ściany chaty stanowią wielkie okna aby podczas smacznego posiłku dodatkowo delektować się widokami. Schronisko oferuje 20 miejsc noclegowych, które można zarezerwować przez Internet. W menu znajdziemy potrawy charakterystyczne dla słowackiej kuchni. Kuchnia działa sprawnie, mimo dużej liczby turystów posiłek otrzymałam po krótkiej chwili.
Historia chaty też jest interesująca. Sięga okresu międzywojennego, gdy słowackie towarzystwa turystyczne rozwijały infrastrukturę w Niżnych Tatrach. Pierwsza chata powstała w latach 30. XX w. jako schron dla narciarzy i studentów zdobywających Chopok zimą. Kamienna konstrukcja najlepiej znosiła trudne warunki wysokogórskie, a Kamienka szybko zyskała reputację legendarnego punktu turystyki. Z czasem była rozbudowywana i modernizowana, lecz z zewnątrz zachowała surowy charakter górskiego schronu.
Nieopodal Kamiennej Chaty stoi wspomniana wcześniej nowoczesna Rotunda – hotel i restauracja, a także górne stacje kolejek linowych. Infrastruktura ta rozwijana jest od lat 50. XX wieku, kiedy rozpoczęto budowę pierwszych wyciągów. Dziś Chopok to ważne centrum narciarskie, obsługiwane przez nowoczesne koleje typu funitel, łączące północną i południową stronę Niżnych Tatr.
Koniec wycieczki i podziękowania
Na powrót z Chopoka udałam się niebieskim szlakiem w kierunku punktu Pod Orlou Skalou, a następnie do Demianowskiej Doliny. Odcinek ten prowadzi przez kamieniste zbocza i odsłonięte partie grzbietu, oferując kolejne widoki na doliny i otaczające pasma. W niższych partiach powraca zieleń kosodrzewiny, a następnie lasów świerkowych, które domykają pętlę wyprawy. Przez cały dzień towarzyszyło mi słońce co podniosło dodatkowo walory widokowe mojej wycieczki. Była to jedna z najpiękniejszych tras jakie przeszłam i na długo zostanie w mojej pamięci.
Ciekawostka na koniec czyli legenda o Chopoku
Z Chopokiem związana jest legenda o potężnym duchu gór, który miał tu swoje królestwo. Według podań pasterze, którzy wypasali owce na halach pod szczytem, słyszeli czasem huk przypominający uderzenia młota w kowadło. Wierzono, że to karpacki bóg Perun kuje w sercu góry pioruny, które później zsyła na doliny. Inna opowieść mówi o złotym dzwonie ukrytym w skałach Chopoka, który miał dźwięczeć tylko wtedy, gdy góry nawiedzi człowiek czystego serca. Złodzieje i chciwcy, próbujący odnaleźć dzwon, gubili się we mgle, a burze spędzały ich z grani.
Legenda ta do dziś przypomina turystom, że Chopok to nie tylko szczyt znany z narciarstwa i pięknych panoram, ale także miejsce, gdzie przyroda i wierzenia splatają się w opowieści przekazywane od pokoleń.
Trasygorskie.pl dziękują Marcie Stokłosie za wspaniały wpis, z którego środki pójdą na cele charytatywne.